Zbigniew Horbowy

Z. Horbowy, zestaw Manhattan, l. 80. XX w., zbiory: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze, fot. A. Podstawka

Spośród wielu śląskich artystów, Horbowy jest jednym z bardziej rozpoznawalnych w Europie twórców ostatniego półwiecza. Osobiście myślę, że nie znałem – i chyba już nie poznam – nikogo, kto tak kochał szkło – jedną z najtrudniejszych materii do okiełznania.

W jednym z wywiadów powiedział kiedyś: szkło kocha się tak, że można się za nie rzucić do pieca. Nigdy nie miałem wątpliwości, że tak właśnie by postąpił, żeby ratować efekty swojej artystycznej wizji i ciężkiej pracy hutników.
Jako projektant szkła Zbigniew Horbowy był prekursorem w wielu dziedzinach. Od początku swojej pracy dużo eksperymentował ze szklaną materią i kolorem, szukając równowagi między artystycznym wyrazem a funkcjonalnością zaprojektowanych przez siebie form. Jak mało kto doceniał siłę sztuki użytkowej w kształtowaniu społecznych gustów estetycznych.

Maciej Łagiewski – dyrektor Muzeum Miejskiego we Wrocławiu, cytat z katalogu wystawy Dziś prawdziwych kieliszków już nie ma, Muzeum Miejskie Wrocławia, 2019

Z. Horbowy, szkła użytkowe, lata 80., ZZG INCO, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, szkła użytkowe, lata 80., ZZG INCO, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, szkła użytkowe, lata 80., ZZG INCO, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, wazony, lata 70., Huta Szkła Kryształowego „Sudety”, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, wazony Cynthia, lata 70., zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, szkła użytkowe, lata 70., zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, szkła użytkowe, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, zestaw szkła użytkowego antico, lata 60., zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, patera i butla antico, lata 60., zbiory: własność prywatna, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, forma unikatowa, zbiory: własność prywatna, fot. K. Pachurka; wazon Funghi, lata 80., Huta Szkła Artystycznego „Barbara”, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, szkło dekoracyjne, lata 80., zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu,
fot. K. Pachurka; butla Alicja, 1971, zbiory: własność prywatna, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, kieliszki, zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka; kielich wysoki, zbiory: własność prywatna, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, karafka z kieliszkami z kolekcji Horbowy – Nowa Era, zbiory: Bogumił Gala, fot. O. Iwaszkiewicz 
Z. Horbowy, patery, lata 60., zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka
Z. Horbowy, wazon, 1960, Huta Szkła Kryształowego „Sudety”; wazony; zbiory: Ośrodek Dokumentacji Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. E. Gepperta we Wrocławiu, fot. K. Pachurka

Żył w latach 1935–2019. Ukończył studia na Wydziale Ceramiki i Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta) we Wrocławiu (1959). Po studiach podjął pracę w Hucie Szkła „Sudety” w Szczytnej Śląskiej jako projektant. Następnie był związany z Hutą Szkła Artystycznego „Barbara” w Polanicy-Zdroju, gdzie od 1975 roku prowadził eksperymentalne studio projektowe. Organizator polanickich plenerów szklarskich (1978–1989). Z jego inicjatywy powstała Pracownia Szkła Artystycznego „Inco” we Wrocławiu. Prowadził pracownię szkła artystycznego w Polanicy-Zdroju.

Od 1963 roku pracownik dydaktyczny na macierzystej uczelni, a od 1989 roku – profesor zwyczajny. Kierownik Pracowni i Katedry Szkła, prodziekan, dziekan, prorektor, a także rektor (1999–2005), wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych im. E. Gepperta). Następnie członek senatu tej uczelni.

Laureat wielu nagród i wyróżnień, m.in.: nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1962, 1969, 1975, 1979), nagroda Centralnej Rady Wzornictwa (1964); złoty medal na wystawie Jablonec 1973 (Jablonec nad Nysą, Czechosłowacja), Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017).

Wziął udział w ponad 30 wystawach indywidualnych w kraju oraz w Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, NRD i na Węgrzech. Uczestniczył w ponad 80 wystawach zbiorowych w Polsce oraz Austrii, Bułgarii, Czechosłowacji, Finlandii, Jugosławii, NRD, RFN, Szwecji,
na Węgrzech i w ZSRR.

Jego prace znajdują się w państwowych i prywatnych kolekcjach krajowych oraz zagranicznych. Był także autorem realizacji
w przestrzeniach publicznych.

Twórca wzorów o prostej konstrukcji, oszczędnych w formie i kolorystyce. Uważany często za reformatora polskiej sztuki użytkowej.
Był jednym z pierwszych, którzy wprowadzali nowe projekty do produkcji masowej. Stworzył m.in. słynną linię Antico, której cechą charakterystyczną są tysiące szklanych pęcherzyków zamkniętych w szklanej masie naczynia.